Moja droga

Prot

Faryzeusze mieli dobry background, byli najlepsi w cytatach i księgach.
Jak to kolo historii się zamyka. Znowu mamy Faryzeuszy i mądrych w piśmie, pełno różnych praw itp. tylko gdzie w tym jest człowiek?

Tomasz G

Caly problem w tym ze wielu uwaza ze wie wiecej o Jezusie i jego nauce niz sam Jezus stad miedzy innymi takie poglady - Wesoly

pozdrawiam !
Tomasz G

Prot

Tomasz G

Jezus i Biblia to dla chrzescijan najwazniejsze ( a dla protestantow itp. jedyne prawdziwe ) zrodlo informacji o Bogu i wierze itp. rzeczach taka postawa jak Twoja itp. przypomina mi powiedzenie jajko chce byc madrzejsze o kury - Wesoly

pozdrawiam ! Tomasz G
Ps Gdy papiez zacznie uczyc zgodnie z Biblia wroce do KRK - Wesoly

Prot

Tomasz rozumiem co piszesz, dlatego nie jestem takim zamkniętym chrześcijaninem ani protestantem.

Generalnie ateista nazwał by mnie katolikiem a katolik ateista, bo nie utożsamiam się w pełni ani z jednymi ani z drugimi.

Jezus i biblia jest tez dla mnie najważniejsze, ale nie jedyne. Mam otwarte podejście, i chętnie dyskutuje z tymi, co chcą dyskutować.

Tomasz G

Wiele takich rozmow juz miale z ateistami katolikami czy innymi osobami ( badam rozne religie i Biblie filozowie itp. sprawy od lat ) wiec z doswiaczenia wiem ze to nie wiele daje bo majac inne podejscie to tego co jest prawda mamy rozne wnioski Ktos kiedys powiedzial ze Biblia ma dosyc swiatla by pokornych i wierzacych oswiecac a innych oslepiac wybor nalezy do nas pozdrawiam ! Tomasz G

Prot

No tak, wszytko teoretycznie wygląda świetnie." Biblia ma wystarczająco światła". To tak jak by powiedzieć, ze samochody firmy TATA są wystarczające aby się nimi poruszać. Sa ludzie, dla których "wystarczające" to trochę za mało. Co do oślepiania to masz na myśli osoby, które nawet Biblii nie rozumieją.
Wiec są osoby, znajda odpowiedzi w Biblii, sa takie co nie rozumieją jej, ale i sa takie, którym te z Biblii nie wystarczają.

madźka.

Drogi Tomaszu.. pierwsze co mi się ciśnie na usta to: oo.. Świadkowie Jehowy, ale przechodząc do treści...

Prot

Napisze moje zdanie na temat nieśmiertelności. Nikogo nie zmuszam, aby tak myślał.

Np. mrówki są nieśmiertelne. Dlatego, ze u nich nie liczy się jednostka a społeczność. To tak jak komórki w naszym organizmie. Nikt nie dramatyzuje z powodu tego, ze naskórek się złuszcza. Kiedy człowiek żył w "raju" to jego umysł był na podobnym poziomie jak mrówki, lub innych zwierząt. Śmierć ciała jednego osobnika nie miała znaczenia. Zmieniło się to w momencie osiągnięcia przez ludzi samoświadomości i poczucia odrębności. Wtedy człowiek stal się dla siebie takim odrębnym "mrowiskiem". od tamtej pory nie podążamy bezwiednie wytycznymi instynktu a często jak te ciekawskie kociaki zaglądamy w miejsca, gdzie nigdy wcześniej nikt nie próbował. To tak jak by nagle konie zamiast jeść trawę polubiły by polowanie na króliki.
Zwierzęta żyją cały czas w "raju" a ich dusza jest nieśmiertelną. Jak patrze na mojego kota w domu to wyobrażam sobie, ze podobny kot, który myślał bardzo podobnie (pomijając różnice rasowe) siedział w Egipcie kolo Faraona. Kot to kot, minie 1000lat i tak będzie kotem.
Jak kot to zły przykład to np krokodyle. one w prawie niezmiennej formie istnieją jeszcze od czasów dinozaurów.

Jeżeli samoświadomość jest na niskim poziomie, to można przyjąć, ze poprzez rozmnażanie prawie w całości kopiuje się, z rodzica na potomstwo.

U ludzi jest to nie możliwe, dlatego cześć naszej świadomości zapisujemy w księgach, aby kolejne pokolenia mogły kontynuować jej tworzenie. Tak jak mam DNA, które ma zakodowane wygląd naszego ciała tak Biblia jest "DNA" naszej duszy.

Tak to widzę w wielkim skrócie.

Tomasz G

Everett Ferguson, znawca judaizmu i epoki wczesnochrzescijanskiej, napisal: „Chrzescijanska nadzieja na zycie po smierci, czesto wyrazana jest slowami ‘niesmiertelnosc duszy’ – fraza, ktora nigdy nie pojawia sie w Pismie Swietym. Biblijna doktryna jest nauka o zmartwychwstaniu. ‘Niesmiertelnosc duszy’ jest jedynie wynikiem powiazania platonskiej tradycji z idea zmartwychwstania w pismach ojcow Kosciola

Jan Pawel II wywolal burze wsrod teologow twierdzac, ze pieklo jest „stanem tych, ktorzy dobrowolnie i ostatecznie odcieli sie od Boga”iii, dowodzac, ze Biblia, mowiac o ogniu piekielnym uzywa symbolicznego jezyka Czy JP II byl SJ - Wesoly

Warto przypomniec, ze katolicki dogmat o mekach czysccowych zostal ustanowiony w kosciele Rzymsko-katolickim jako dogmat dopiero okolo roku 1100 n.e. Inne koscioly chrzescijanskie np. Protestanckie czy Prawoslawne nie wierza w czysciec . W temacie tego co to jest lub bedzie pieklo , maja one tez rozne stanowiska , pamietamy ze i dogmat o wiecznym piekle w kosciele Rzymsko-katolickim zostal uznany oficjalnie w sredniowieczu i to nie bez sporow nawet miedzy samymi duchownymi !
Nie jestem juz w KRK od lat jako dorosly przyjalem chrzest K ADS

Tomasz G

Polakow (nie)wiedza o Biblii

Wiosna tego roku dwoje mlodych swidniczan udalo sie na ulice swojego miasta, by zadac przechodniom kilka pytan na temat Biblii i zorientowac sie, ile o niej wiedza.
Calosc tej minisondy ulicznej mozna obejrzec w internecie: [link widoczny dla zalogowanych] … ,172.html.
Jak na chrzescijanski kraj slabo znamy w Polsce Biblie chyba ze katolik nie powinien znac Biblii bo moze zostac protestantem - Wesoly

pozdrawiam !
Tomasz G

Prot

Link się skrócił i nie jest prawidłowy.

Znowu napisze, jak ja to widzę.

Jak wspomniałem w innym poście, Biblia jest swego rodzaju DNA duszy. Tak ja to widzę. Ma ona nas wykształcić w odpowiedni sposób. Nie jest czymś obowiązkowym znać ja na pamięć.

Tak samo jak z nauka w szkole. Ile pamiętasz z tego co bylo na lekcjach? Pamiętasz wszystkie wiersze?

Tu ukazuje się kolejny mechanizm i prawda. Ludzie zadają sobie pytanie, skąd Bóg wie ile jakich zwierząt ma być na ziemi, ile musi się urodzić aby gatunek przetrwał itp. Odpowiedz jest prosta - nie wie tego.
Radzi sobie z tym tak, ze rodzi się tyle potomstwa ile sie da, a przetrwa tyle ile będzie pożywienia w danym rejonie.
Takie samo pytanie zadawali naukowcy badający układ nerwowy człowieka. Skąd natura wie ile i jakich nerwowy potrzebuje człowiek? po badaniach i obserwacjach doszli do wniosku, ze natura nie wie. Radzi sobie tak, ze tworzy nadmierna ilość nerwów i połączeń nerwowych, pozostają te aktywne, reszta jest wchłaniana.

To samo z wiedza, nikt nie jest w stanie wymyslec co dziecku będzie potrzebne w przyszłości. Dlatego uczy się go wielu rzeczy, a no korzysta i pamięta to co potrzebuje. Reszta wiedzy bardzo się spłyca, ale w razie konieczności może być szybko odświeżona.

Ale zgadzam się, ze Biblia jest na tyle ważna, ze powinno się ja trochę bardziej pamiętać niż lektory szkolne.

Tomasz G

[link widoczny dla zalogowanych]

madźka.

Tomasz G

Czytaj artykul Prawda o Piekle

Chrześcijanstwo Adwentyści Dnia 7 - go i świata

[link widoczny dla zalogowanych]

Marek MRB · Gość

Tomasz G

Adwentyści Dnia Siódmego historia i dzień dzisiejszy ( źródła różne strony oraz książki adwentowe itp.)

Nauki

Adwentyści Dnia Siódmego jako kościół wyznają protestanckie zasady oparte tylko na Biblii (zasada Sola Scriptura), zbawienia wyłącznie na podstawie łaski (zasada Sola Gratia) i jedynie za pośrednictwem Jezusa Chrystusa (zasada Solus Christus.) Adwentyści postrzegają świat jako miejsce wielkiego boju między Bogiem a Szatanem, w który włączona jest cała ludzkość. Akceptują doktrynę trójcy czyli wiarę w jednego Boga w trzech osobach to jest Ojca i Syna oraz Ducha Świętego . Adwentyści wierzą że człowiek jest zbawiony z wiary tylko dzięki ofierze Jezusa ale wiarę można ocenić po uczynkach więc świętują biblijny sabat - sobotę i przestrzegają 10 przykazań dekalogu oraz dobrze czynią wszystkim . Nie praktykują kultu świętych, obrazów i figur. Sprawują chrzest dorosłych przez zanurzenie, Wieczerzę Pańską ( podają wiernym chleb i wino ) i umywanie nóg jako obrządek pokory i służby ( przed Wieczerzą Pańską ) , ale także jako nawiązanie do powszechnego kapłaństwa wierzących. Adwentyzm nie wyznaje nieśmiertelności duszy, uznaje zaś kondycjonalizm - nieśmiertelnością zostaną obdarzeni tylko zbawieni i będą żyli wiecznie z Jezusem na odnowionej ziemi a Szatan i niesprawiedliwi zostaną zniszczeni po sądzie ostatecznym na wieki ( nie wierzą w czyściec czy piekło ) , wraz z nastaniem paruzji (drugiego adwentu) - czyli powtórnego przyjścia Chrystusa w chwale . Ciału, jako świątyni ducha należy się troska, co wiąże się z powstrzymywaniem od używania narkotyków w tym alkoholu, tytoniu oraz takich używek, jak kawa czy herbata albo wieprzowiny itp. pokarmów które Biblia uznaje za nieczyste ( według księgą Mojżesza ) nauka teraz potwierdza że są to rzeczy niezdrowe i dlatego adwentyści są czasem jaroszami itp. choć nie jest to zasada . Adwentyści wierzą że każdy z nas będzie rozliczany przez Boga z tego poznania jakie miał ale wszyscy powinni starać się poznać Biblie i żyć według jej nauki a zadaniem chrześcijan jest głoszenie ewangelii słowem i czynem . Zasadniczym i unikatowym składnikiem doktryny adwentystycznej jest wiara w naukę o świątyni niebiańskiej, w której arcykapłańską służbę pełni Jezus Chrystus.
Historia

Historycznie, adwentyści są kościołem protestanckim tak zwanej II reformacji ( przebudzenia i ożywienia w kościołach protestanckich w XVIII i XIX w ) oraz spadkobiercami ruchu Williama Millera z lat 40. XIX wieku. William Miller kaznodzieja były kapitan armii amerykańskiej był inicjatorem tzw. "ruchu drugiego adwentu" (Advent Awakening), który w latach 1831-1844 przetoczył się przez większą część Ameryki w postaci wielkiego ożywienia religijnego. William Miller interpretując proroctwa z Księgi Daniela przewidywał błędnie powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na rok 1844 . Adwentyści jako kościół nie wyznaczają żadnej daty końca świata , chociaż wierzą w szybki powrót Jezusa o tym świadczy najlepiej stan naszego świata i proroctwa Biblii . Trzeba też pamiętać że adwentyści mają wiele wspólnych nauk z innymi kościołami i ruchami ewangelicznymi które zawsze występowały w chrześcijaństwie . Nazwę - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego - społeczność przyjęła na pierwszym spotkaniu przedstawicieli zborów w 1860 roku. Pierwsze zjednoczenie zborów (diecezja) oraz przyjęcie projektu struktury organizacyjnej Kościoła nastąpiło w 1861 roku. Oficjalne zorganizowanie, połączenie diecezji w jednolity organizm kościelny oraz powołanie naczelnych władz Kościoła nastąpiło w dniach 20-23 maja 1863 roku na zjeździe wyznawców w Battle Creek w stanie Michigan w USA

Główne postacie Kościoła ADS . w XIX w to pastorzy Hiram Edson i Joseph Bates, a także pastor Jakub White i jego żona Ellen White (wcześniej: Ellen G. Harmon), uważana za osobowość charyzmatyczną obdarzoną darem proroczym więc jej książki i rady mają dla wyznawców kościoła duże znaczenie ale najważniejsza jest Biblia , pierwszym, nieoficjalnym przedstawicielem adwentyzmu w Europie był Polak, pastor Michał Belina-Czechowski dawny ksiądz katolicki. Adwentyzm dotarł do większości państw Europy w XIX i XX wieku.

Dane i działania

Według różnych danych Kościół ADS liczy dzisiaj kilkanaście milionów ochrzczonych wyznawców na świecie są też dzieci i młodzież oraz sympatycy jest to kilka milionów ludzi . Skupieni są oni w 61.818 zborach (parafiach), te natomiast organizacyjnie należą do 559 zjednoczeń (diecezji), 102 kościołów krajowych (unii) i 13 wydziałów. Kościół zatrudniał 15.813 ordynowanych i aktywnych duchownych, 17.343 aktywnych misjonarzy, którzy wraz z innymi pracownikami tworzyli rzeszę 201.646 osób. Prowadził również 168 szpitali i sanatoriów oraz 442 przychodnie lecznicze, 172 domy opieki i sierocińce, 29 zakładów zdrowej żywności oraz 63 instytuty wydawnicze, jak również posiadał 10 dużych centrów medialnych oraz 5.523 stacje radiowe i 2.279 stacji telewizyjnych. W swoich publikacjach adwentyści posługiwali się 361 językami i dialektami, a gdyby wziąć pod uwagę także mowę, byłoby ich 885.

Polska

W Polsce pierwszy ośrodek adwentyzmu powstał w zaborze rosyjskim, w Żarnówku na Wołyniu w 1888 roku, choć mogło to nastąpić już kilkanaście lat wcześniej, dzięki działalności M B Czechowskiego. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, łączący polskich adwentystów powstał w 1921 roku, ale legalizacja nastąpiła dopiero w 1946 roku. Osobowość prawną Kościoła oraz stosunki między Kościołem i państwem reguluje ustawa z 30 czerwca 1995 roku podpisana przez prezydenta Lecha Wałęsę W Polsce ponadto Kościół prowadzi kilka instytucji: Wydawnictwo "Znaki Czasu"], Ośrodek Radiowo-Telewizyjny "Głos Nadziei", Korespondencyjną Szkołę Biblijną, Korespondencyjną Szkołę Lepszego Życia, Chrześcijańską Służbę Charytatywną Dom Opieki "Samarytanin" oraz kilka tzw. ośrodków zdrowego życia. Jego działalność wspierają Fundacja "Źródła Życia"] oraz Nadzieja pl Sp. z o.o., prowadząca niszowy chrześcijański portal internetowy, jako organizacja pożytku publicznego i Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna im. M. Beliny-Czechowskiego w Podkowie Leśnej

Dziś w Polsce jest około 10 tysięcy wyznawców Kościoła ADS ( W świecie i w Polsce są też inne kościoły i grupy adwentystów itp. ale Kościół ADS jest największy ) w tym 6000 ochrzczonych dorosłych w tym około 100 pastorów , reszta to dzieci lub młodzież albo sympatycy kościoła ( jest też polonia adwentowa w różnych krajach ) w ramach podziału terytorialnego działają w Polsce trzy Diecezje (zjednoczenia): Diecezja Południowa (z siedzibą w Krakowie ), Wschodnia (z siedzibą w Warszawie) i Zachodnia (z siedzibą w Poznaniu ) skład diecezji wchodzą zbory (parafie) kilku okręgów (województw, powiatów). Każda diecezja w ciągu kadencji jest kierowana przez Radę Diecezji i Zarząd Diecezji, które zostają wyłonione podczas posiedzeń walnych Zjazdów (synodów) Diecezji, odbywających się co kilka lata. W skład rady wchodzą członkowie zarządu diecezji (przewodniczący, sekretarz i skarbnik), kierownicy sekretariatów (oddziałów, departamentów) przy zarządzie diecezji oraz inni duchowni i świeccy, wybrani przez zjazd. Podstawową jednostką organizacji terytorialnej Kościoła jest zbór z pastorem i radą zboru ( wybieraną przez wiernych co 2 lata ) , zrzeszający wiernych danego terenu . Adwentyści jak wielu protestantów oddają 10% swoich dochodów itp. dary na rzecz kościoła ( ale jest to dobrowolne ) z tego utrzymują pastorów i prowadzą misje .

Polecam Niezwykła historia adwentyzmu , książka zawiera istotne informacje na temat genezy współczesnego adwentyzmu. Czytelnik będzie mógł więcej dowiedzieć się o nauce i misji jaką pełni w świecie ten protestancki nurt chrześcijański , autor Dennis Pettibone
Wydawnictwo "Znaki Czasu" [link widoczny dla zalogowanych]
ul. Foksal 8 00-366 Warszawa +48 22 331 98 00 ; + 48 608 017 625

Marek MRB · Gość

...czyli powstaliście z górą 15 wieków po Chrystusie, jako owoc niespełnionej przepowiedni o końcu świata.
I mówicie że tylko Wy - po kilkunastu wiekach błędnego (wg Was) odczytywania Biblii odczytaliście ją właściwie ?

Tomasz G

Kościoły Protestanckie

Protestantyzm opiera swoją wiarę tylko na Biblii a nie jak katolicyzm ( około 800 mln członków ) czy prawosławie ( około 300 mln członków ) na Biblii i tradycji , stanowi drugą pod względem liczby wyznawców, po katolicyzmie, gałąź chrześcijaństwa. Liczy około 450 mln członków.

Powszechnie przyjmuje się, że protestantyzm jako odrębny odłam chrześcijaństwa wyłonił się po r. 1517, przy czym za symboliczną datę jego narodzin przyjmuje się dzień 31 października tegoż roku, kiedy to niemiecki mnich augustiański Marcin Luter miał przybić na drzwiach kościoła katolickiego w Wittenberdze 95 tez podważających katolickie prawdy wiary, a zwłaszcza naukę o odpustach. .

Chociaż wiadomo że już dużo wcześniej były ruchy i kościoły Biblijne i reformacyjne np. Katarzy albo Waldensi włoscy i francuscy kupca Piotra Waldo ( XII i XIII w ) czy Angielscy Lollardowie księdza Jana Wiklifa ( XIV w ) lub w Czechach ( XV w ) Husyci księdza Jana Hus wszystkie te ruchy chciały reformacji kościoła katolickiego ( niestety cały czas z nimi walczyła inkwizycja ) kościół Waldensów i Husytów istnieje do dziś .

Pierwszą gałęzią XVI w protestantyzmu są Kościoły Luterańskie i Kawińskie czyli kościół Ewangelicko Augsburski i Ewangelicy Reformowani (pochodzący od uczniów Jana Kalwina). Kościoły ewangelickie są najliczniejsze w protestantyzmie: obecnie na całym świecie żyje około. 60 mln ewangelików luterańskich i ponad 70 mln ewangelików kalwińskich ( w XVI w był też ruch Anabaptystów do którego odwołują się np. Baptyści ) i kościół Anglikański (króla Henryka VIII i królowej Elżbiety I ) oraz kościoły Purytańskie i Metodystów Jana Wesleya choć one powstały później na bazie kościoła Anglii w XVII i XVIII w .

Drugim wielkim prądem w protestantyzmie są tzw. Kościoły wolne , powstanie ich wiąże się z tzw. II reformacją, jaka dokonała się już wśród samych protestantów, głównie w Stanach Zjednoczonych na przełomie XVIII i XIX wieku.

Istniejące do tego czasu Kościoły reformacyjne coraz bardziej kostniały w swych doktrynach i życiu duchowym , w ten sposób powstały takie kościoły jak Baptyści, Wolni Chrześcijanie oraz Chrześcijanie Ewangeliczni lub Adwentyści Dnia Siódmego oraz Menonici, itp. Są w tej grupie duże wspólnoty, jak Baptyści, których jest około 40 mln czy Adwentyści około 20 mln wyznawców ale są też grupy niewielkie, jak wspomniani Menonici - niespełna milion wyznawców. Trzecim dużym, a przy tym bardzo dynamicznie rozwijającym się obecnie, nurtem protestantyzmu jest ruch zielonoświątkowy. Powstał on na przełomie XIX i XX stulecia na fali wspomnianej II reformacji. Zielonoświątkowców cechuje wielka spontaniczność w modlitwie oraz - jak u wszystkich kościołów II reformacji - uznawanie Pisma Świętego za jedyne źródło nauki chrześcijańskiej, chrzest w wieku dojrzałym, a w niektórych przypadkach także dar mówienia różnymi językami Kościoły i związki Zielonoświątkowe, bardzo zresztą zróżnicowane wewnętrznie i liczą około 80 mln wiernych.

Oddzielną grupę stanowią wspólnoty , wywodzące się z protestantyzmu, ale które odeszły w swym nauczaniu od wielu podstawowych zasad protestanckich. Są to m.in. Świadkowie Jehowy około 3 mln wiernych i inni Unitarianie ( np. Bracia Polscy ) podważający wiarę w Trójcę Świętą i bóstwo Chrystusa czy Mormoni - mający własną Biblię w postaci Księgi Mormona Josepha Smitha albo Kwakrzy odrzucający liturgię i sakramenty itp. wyznania .

W Polsce w wspólnie kościoły protestanckie liczą około 170 000 wiernych (około 80 000 to Luteranie a np. Adwentyści to około 10 000 itd. ) i jest jeszcze około 90 000 Świadków Jehowy oraz od 300 000 do 500 0000 prawosławnych i grekokatolików ( ten ostatni kościół jest w unii z Kościołem Rzymsko Katolickim ) są też kościoły starokatolickie np. Kościół Polsko - Katolicki czy Mariawicki oraz wyznania niechrześcijańskie np. Judaizm czy Islam lub Buddyzm itd. daje to razem ponad 1 000 000 ludzi ( bez ateistów itp.) Nadal oczywiście najwięcej wyznawców ma Kościół Rzymsko Katolicki około 95 % Polaków oficjalnie jest tego wyznania .

Tomasz G

Ktorych swiat nie byl godny

„Byli kamienowani, paleni, przerzynani pila, zabijani mieczem, blakali sie w owczych i kozich skorach, wyzuci ze wszystkiego, uciskani, poniewierani; (...) tulali sie po pustyniach i gorach, po jaskiniach i rozpadlinach ziemi”1.
O kim pisze apostol Pawel? Czy tylko o meczennikach Starego Testamentu? Nie tylko. Pawel pisze o bohaterach wiary. Wybiega mysla w przod. Widzi oplywajace krwia dzieje chrzescijanstwa. Widzi Kosciol przesladujacy i Kosciol przesladowany. Kosciol kompromisu i Kosciol „ukryty na pustyni”2. Pisze o ciemnych wiekach sredniowiecza, o wiernych zameczonych na smierc, o tych, ktorzy „doznali szyderstw i biczowania, a nadto wiezow i wiezienia”. O tych, „ktorych swiat nie byl godny”, ktorzy uznali „hanbe Chrystusowa za wieksze bogactwo”3 niz przywileje tego swiata.

„Bo co ma wspolnego sprawiedliwosc z nieprawoscia albo jakaz spolecznosc miedzy swiatloscia a ciemnoscia?”4.

Dlaczego...?

Dlaczego Kain przesladowal brata swego Abla? — pyta autor ksiazki Bohaterowie wiary5. „Poniewaz uczynki jego byly zle, a uczynki brata jego sprawiedliwe”6 — odpowiada apostol Jan. Z tego samego powodu przywodcy Kosciola Starego Testamentu przesladowali prorokow i medrcow posylanych do nich przez Boga. I tak obciazyla ich „cala sprawiedliwa krew przelana na ziemi — od krwi sprawiedliwego Abla az do krwi Zachariasza”7. Dlatego Herod zamknal usta Janowi Chrzcicielowi. Dlatego w koncu kaplani wydali na smierc Jezusa. I taki sam los, z tego samego powodu, mial czekac Jego nasladowcow: „Wydawac was beda na udreke i zabijac was beda, i wszystkie narody palac beda nienawiscia do was dla imienia mego”8 — przewidywal Jezus. Bezkompromisowi nasladowcy Chrystusa mieli przejsc taka sama droge szyderstw, upokorzen i cierpien, jaka przeszedl ich Mistrz. Tak jak przeciw Zbawicielowi wystapil wlasny narod, tak przeciwko chrzescijanom mieli wystapic chrzescijanie9. „Spomiedzy was samych powstana mezowie mowiacy rzeczy przewrotne”10 — prorokowal apostol Pawel o wilkach drapieznych, ktore nie oszczedza trzody. „Przeto czuwajcie”11 — apelowal. Ale Kosciol nie czuwal. Gdy na arenach przestala sie lac krew wyznawcow, zaczely lsnic koscielne ornaty. Upanstwowione chrzescijanstwo bogacilo sie i rzadzilo Europa. W koncu swa wladze rozciagnelo na ludzkie sumienia. Nauka Kosciola zaczela tracic swa pierwotna czystosc i moc. Nastaly mroczne wieki sredniowiecza.
„Historia panujacego chrzescijanstwa jest rejestrem ostrych teologicznych sporow, nierzadko krwawych walk — pisze historyk Kosciola Wladyslaw Polok. — Zawiera sprawozdanie o wprost nieprawdopodobnej dzialalnosci na rzecz zapewnienia sobie panowania”12. To i tak jedna z lagodniejszych opinii historykow. Ale w koncu Kosciolem zaczely wstrzasac glosy protestu. Uczciwi i skromni ksieza i teolodzy nie mogli dluzej znosic takiego sponiewierania Pisma Swietego. Pojawily sie zadania powrotu do biblijnych zrodel, ukrocenia koscielnego przepychu. Wiklif, Hus, Luter, Zwingli, Kalwin... Przez Europe przetoczyla sie reformacja. Ale oni nie byli pierwszymi, ktorzy wolali o sprawiedliwosc. Nie byli tez pierwszymi, ktorym zamykano usta. Chrzescijanstwo z gor i jaskin, plonacych stosow i wieziennych lochow tworzy „niewiarygodna kronike bohaterskiej pracy ewangelizacyjnej, prowadzonej dla zbawienia tych, ktorzy pozostali bez nadziei. Kosciol ten nie usilowal — tak jak jego wrogowie — narzucac swych pogladow przy pomocy prawa panstwowego”13.

W duchowych mrokach, ktore na wiele stuleci spowily ziemie, swiatlo nigdy nie zgaslo. W wielu miejscach dzialaly grupy chrzescijan wyzywajace wiare zgodnie z jej pierwotna czystoscia. Byli to, jak pisze Wladyslaw Polok, prawdziwi spadkobiercy chrzescijanstwa apostolskiego. To oni byli tym lacznikiem miedzy Kosciolem ewangelii a Kosciolem reformacji. Nauczyciele z piemonckich dolin, waldensi, o ktorych swiat zapomnial, wypelniaja najjasniejsze strony religijnej historii.

Alpejski lacznik

W dolinach alpejskich polnocnych Wloszech i poludniowej Francji chrzescijanie szukali schronienia jeszcze w czasach przesladowania w II-IV wieku ze strony Cesarstwa Rzymskiego. „Dawalo im to nie tylko mozliwosci przetrwania przesladowan, ale zachowania pewnej niezaleznosci od tego chrzescijanstwa, ktore rozpoczelo isc droga kompromisu. Stad zbory w piemonckich dolinach maja dluga tradycje niezaleznosci i wyznawania ewangelicznych zasad”14.

W co wierzyli waldensi, jak pogardliwie nazywali ich przeciwnicy (slowo „waldensi” znaczy ‘mezowie dolin’)? Przede wszystkim swa wiare opierali na autorytecie Pisma Swietego, a nie ludzi. W zalozonej przez siebie szkole, na zboczach gor w Torre del Pra, przy kamiennych stolach przepisywali biblijne ksiegi, ktore nastepnie ich misjonarze z narazeniem zycia roznosili daleko poza granice Alp. Przestrzegali dziesieciu przykazan w biblijnej wersji z sobota, siodmym dniem tygodnia, jako dniem swietym15. W kwestii zbawienia polegali wylacznie na lasce Bozej i zaslugach Chrystusa16. Nie modlili sie do zadnych posrednikow, lecz zwracali sie bezposrednio do Jezusa17. Obrzedy (m.in. komunia) mialy charakter pamiatkowy18. Uznawali biblijna idee kaplanstwa wszystkich wierzacych (nie bylo podzialu na laikat i duchowienstwo)19. Spowiadali sie jedynie Bogu20. Zyli zyciem skromnym i wysoce moralnym.

W sali wykladowej mieszczacej sie w gorskiej grocie ksztalcili kaznodziejow i lekarzy. Jak pisze historyk waldensow, Guy Teofilo, posiadali wszystkie sekrety sztuki medycznej, a szczegolne doswiadczenie mieli w chirurgii21. Gloszenie ewangelii czesto laczyli z odwiedzaniem chorych. Wielkie znaczenie przywiazywali do spiewu i muzyki. Z odpisami ewangelii byli wysylani w swiat jako trubadurzy, lekarze i kupcy. Gdy natrafiali na podatny grunt, opowiadali o Bogu milosci, dokonanym odkupieniu „darmo, z laski”. Tlumili strach, ktory w ludzkich sercach siala sredniowieczna wizja piekla i msciwego Sedziego.

Gdy pod wrazeniem wykonywanej przez waldezjanskich misjonarzy piesni o bogatym mlodziencu przystapil do nich w drugiej polowie XII wieku bogaty kupiec, Piotr z Lyonu, misja ewangelii nabrala rozpedu22. Piotr, ktory otrzymal pozniej przydomek Waldo23, okazal sie bardzo zdolnym menadzerem, wsparl tez dzialalnosc waldensow finansowo. To jednak wywolalo opor koscielnej hierarchii. Biskup Lyonu wyklal Piotra. Jego nasladowcy zostali wypedzeni z miasta.

Gdy na poczatku XIII wieku powolano inkwizycje, rozpoczely sie masowe przesladowania waldensow. Usilowano ich podporzadkowac lub zniszczyc. Powoli wypierano misjonarzy z piemonckich dolin, rujnujac ich skromny dobytek i niszczac uprawne pola. Ci, ktorzy chcieli zachowac wiare „raz na zawsze przekazana swietym”24, ratowali sie ucieczka w gory, gdzie w pieczarach i jaskiniach szukali schronienia. W niedostepnych kryjowkach alpejskich ta — rzec mozna — resztka apostolska znalazla dom. Tam dalej pracowali, mozolnie przepisujac Biblie, ktorej tlumaczenie i rozpowszechnianie bylo zakazane przez Kosciol. Ta gorska forteca dlugo byla miejscem azylu dla Bozego ludu, pozwalajac, by w spowitej mrokiem Europie swiecila pochodnia prawdy. Kiedy pochodnie te zaczela mocniej rozpalac XVI-wieczna reformacja, swiatlo waldensow zostalo w okrutny sposob zgaszone. Kontakty misjonarzy z reformatorami ponownie zwrocily na nich uwage Kosciola.

Nastal kwiecien 1655 roku, ktory historia nazwala „krwawa Wielkanoca”. 18-tysieczna armia wyruszyla w Alpy i rozpoczela masakre waldensow. Otoczono La Torre. Ci, ktorzy zdolali uciec w wyzsze partie Alp, byli tropieni, wywlekani z jaskin i stracani w przepasc. Gora Casteluzzo stala sie pomnikiem meczenstwa waldensow.

Swiat zostal wstrzasniety. Przez Europe przelala sie fala protestow. Koscioly protestanckie poscily i modlily sie w intencji mieszkancow alpejskich dolin. Oliver Cromwell wyznaczyl dzien postu obchodzony w calej Anglii. W Alpy wyslal swego przedstawiciela, by wykonal dokumentacje zbrodni. Morland natrafil na doline kosci i spisal przerazajace opowiesci kalekich ludzi o mordach i torturach.

Pod wplywem oburzenia protestanckiego swiata akcje militarne przeciw waldensom ustaly i ocalalym pozwolono wrocic do wierzen bez obawy utraty zycia. Ale wolnoscia cieszyli sie zaledwie trzydziesci pare lat. Po odwolaniu edyktu nantejskiego25 przystapiono do likwidacji waldensow. Zginely tysiace mezczyzn, kobiet i dzieci. Resztkom, ktore zdolaly przeprawic sie przez Alpy do Szwajcarii, pozwolono zamieszkac w tamtejszych kantonach.

Nieugaszona pochodnia wiary

Waldensi nie byli jedynym ruchem krwawo stlumionym przez „chrzescijanskich” wladcow. Na poludniu Francji podobnie rozprawiono sie z albigensami — innym glosem protestu przeciw korupcji duchowienstwa i kompromisom wiary. Ten silny ruch chrzescijanskiej odnowy odwazyl sie glosic, ze zbawienie mozna znalezc poza oficjalnym Kosciolem. Na skutki nie trzeba bylo dlugo czekac. W 1207 roku zorganizowano przeciw nim potezna krucjate, wysylajac 20 tys. konnych jezdzcow i 200 tys. piechoty. Poludniowa Francja splynela krwia — w ciagu 20 lat wymordowano od 20 do 40 tys. ludzi i spladrowano caly region. W polowie XIII wieku albigensi zostali wytepieni. „Byli nie tylko gleboko wierzacymi ludzmi, ale i dobrymi rzemieslnikami i wzorowymi obywatelami. Kwitnaca gospodarka tej czesci Francji po ich stracie dlugo nie mogla odzyskac swojego pierwotnego znaczenia”26.

W XIV-wiecznej Anglii daje sie slyszec glos wybitnego teologa, mysliciela i kaznodziei, Jana Wiklifa. Doctor Evangelicus, jak nazwali go jego uczniowie, niezmordowanie walczyl z naduzyciami kleru. Otwarcie mowil o nieomylnosci Pisma Swietego i zbawieniu przez wiare w Chrystusa. Domagal sie reformy chrzescijanstwa przez potepienie tradycji koscielnej „prawem ewangelii”27. Dal Anglikom Biblie w ich wlasnym jezyku, ale wkrotce zabroniono ja czytac, a on sam zostal potepiony. Choc Wiklifa nie zdolano zameczyc — zmarl smiercia naturalna (mimo bulli nakazujacej uwiezienie „heretyka”) — po 40 latach od jego smierci Kosciol dokonal zemsty. Wykopano jego kosci, spalono je, a proch wrzucono do rzeki. Po Wiklifie mial nie zostac zaden slad.

Ale glos pierwszego reformatora nie umilkl. Jego uczniowie, zwani lollardami, ewangelizowali kraj z odpisami Biblii w reku. Jednak nie cieszyli sie dlugo swoboda. Pod naciskiem Kosciola radni Oxfordu wypedzili ich z miasta, a wkrotce parlament uchwalil prawo skazujace za tzw. herezje na stos. Wielu zwolennikow Wiklifa aresztowano.

Z powodu tej samej „herezji” zginal poltora wieku pozniej inny Anglik — William Tyndale. Za to, ze przetlumaczyl na jezyk narodowy Biblie i walczyl o jej udostepnienie wiernym, prawie poltora roku go wieziono i torturowano, w koncu uduszono, a martwe cialo spalono na stosie.

Czeski reformator Jan Hus, do ktorego w XV wieku dotarly idee Wiklifa, zginal w obronie biblijnej wiary na stosie. Jako duchowny, przezywal wewnetrzny konflikt: chcial walczyc przeciw naduzyciom kleru, ale nie przeciw Kosciolowi. Czul sie zmuszony do posluszenstwa Kosciolowi jako instytucji nieomylnej, ale to oznaczalo nieposluszenstwo ewangelii. W koncu doszedl do przekonania, ze to Bog mowiacy w Biblii, a nie Kosciol przemawiajacy przez kaplanow jest nieomylnym przewodnikiem. Wolnosci jego sumienia nie zdolaly zdlawic nawet plomienie.

W tym samym czasie we Wloszech przeciw demoralizacji tak kleru, jak i zwyklych ludzi wystepowal zakonnik Girolamo Savonarola. Jego nawolujace do opamietania przemowienia przypadly na czas pontyfikatu rozwiazlego Rodriga Borgii. Savonarola szybko zostal wiec ekskomunikowany i aresztowany. Przez tydzien go torturowano. 24 razy na dobe podciagano jego cialo na linach i z calym impetem spuszczano w dol, niemalze wylamujac stawy. Wyrok smierci byl wybawieniem. Savonarole skazano na powieszenie za gloszenie „heretyckich” nauk: usprawiedliwienia z wiary, nieskutecznosci odpustow, bezuzytecznosci usznej spowiedzi, nieoddawania czci obrazom i udzielania komunii pod dwiema postaciami. A przeciez tych „herezji” nauczali sami apostolowie!

Krew na rekach protestantow

XVI-wieczna reformacja rozpalila swiatlo i zakonczyla ere wszechwladzy Kosciola w Europie. Ale do pelnego blasku ewangelii bylo jeszcze daleko. Luter, Zwingli, Kalwin, choc swiat zawdziecza im bardzo duzo, byli mezami „polowy drogi”, a ich Koscioly, gdy staly sie panstwowymi, przejawialy podobnego ducha nietolerancji wobec bardziej radykalnych reform.

Czesc wyznawcow Kosciola reformowanego w Szwajcarii domagala sie calkowitego zerwania ze sredniowieczna tradycja. Chcieli wiernie nasladowac Kosciol z pierwszego stulecia, przywracajac reszte biblijnych zasad. Przede wszystkim zwrocili uwage na chrzest doroslych przez zanurzenie. Stad zaczeto ich pogardliwie nazywac anabaptystami, czyli tymi, ktorzy sie na nowo chrzcza. Jesli „tylko Biblia”28, to cala Biblia — powtarzali. Choc tworzyli dosc zroznicowany ruch, wiekszosc glosila powrot do prostej liturgii, rozdzial Kosciola od panstwa i tolerancje religijna. Uznawali rownosc wszystkich ludzi, dlatego tworzyli wspolnoty dobr na wzor apostolskich zborow. Niektorzy swiecili sobote. Ich codzienne zycie charakteryzowal wysoki poziom moralny. Gdy w 1526 roku rozpoczely sie pierwsze ceremonie chrztu w wieku dojrzalym, protestancka Rada Zurychu zarzadzila ostre represje wobec anabaptystow. Pozbawiono ich majatkow i skazano na banicje, przywodcow aresztowano. Po osadzeniu i „udowodnieniu” winy utopiono ich w rzece, parodiujac w ten sposob chrzest. Zabijano nawet tych, ktorych jedynym „przestepstwem” bylo przysluchiwanie sie kazaniom radykalnych reformatorow. W koncu przesladowania objely caly kraj. „Na tereny zamieszkane przez anabaptystow wysylano uzbrojone oddzialy zolnierzy, by scigaly innowiercow i na miejscu zabijaly ich bez zadnych rozpraw sadowych. Tych, ktorych zastano na polach czy drogach, zabijano mieczem, zlapanych w domach wieszano na futrynach lub palono wraz z calym domostwem”29. W ciagu pierwszych pieciu lat przesladowan wiekszosc przywodcow anabaptystycznych zostalo spalonych, scietych lub utopionych. Na smierc skazywano tez tych, ktorzy nie ochrzcili swoich dzieci. Wedlug wspolczesnych historykow, stopien okrucienstwa i skale przesladowan anabaptystow mozna porownac z pogromem pierwszych chrzescijan przez pogan. Postronni obserwatorzy, nawet oponenci, byli pod wrazeniem modlitw, piesni i wypowiedzi meczennikow, czy to w wiezieniach, czy na miejscach egzekucji. Wielu swiadkow wyznawalo: jesli oni nie byli chrzescijanami, to nie ma na swiecie chrzescijan. Tych, ktorzy zdolali uciec, tropiono z psami jak dzika zwierzyne. Urzadzano wrecz polowania. Przeklinano ich i oczerniano, pomawiajac o najgorsze rzeczy. Karano wszystkich, ktorzy dawali im schronienie.

Swoja czarna karte ma tez Kosciol Anglii. Tam w XVI wieku wylonil sie ruch reformatorski, ktory chcial oczyszczenia doktryny z nalecialosci tradycji. Zwolennikow ruchu nazwano purytanami (lac. purus — czysty)30. Kosciol rozprawial sie z nimi w okrutny sposob. Purytanow przywiazywano podczas odplywu do bali umieszczonych na brzegu morskim. W czasie przyplywu przesladowcy krazyli wokol ofiar na lodziach, obiecujac uwolnienie w zamian za wyparcie sie wiary. Z radoscia obserwowali ich smierc przez powolne zatapianie. Ci, ktorym udalo sie uciec przed meczenska smiercia, znalezli schronienie w Holandii. Stad w 1620 roku wyplynal do Ameryki statek Mayflower z tzw. ojcami pielgrzymami na pokladzie, ktorzy szukali wolnosci sumienia na nowym kontynencie.

Zwolennicy radykalnej reformacji wszedzie spotykali sie z niechecia i przesladowaniami. Ich dzieje przez stulecia skrywaly archiwa Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Holandii i Anglii. Dopiero w naszych czasach odtworzono ich historie. Ale o ich zyciu i postawie duzo wczesniej mowil sam Jezus: „Blogoslawieni jestescie, gdy wam zlorzeczyc i przesladowac was beda i klamliwie mowic na was wszelkie zlo ze wzgledu na mnie! Radujcie sie i weselcie sie, albowiem zaplata wasza obfita jest w niebie; tak bowiem przesladowali prorokow, ktorzy byli przed wami”31.

Katarzyna Lewkowicz-Siejka

1 Hbr 11,37-38. 2 Zob. Ap 12,6. 3 Hbr 11,35-36.26. 4 II Kor 6,14. 5 W. Polok, Bohaterowie wiary, ChIWZC, Warszawa 1990. 6 I J 3,12. 7 Mt 23,35. 8 Mt 24,9. 9 Zob. Mt 24,10. 10 Dz 20,29-30. 11 Dz 20,31. 12 W. Polok, Quo vadis munde, ChIWZC, Warszawa 2003, cz. II, r. 10. 13 Tamze. 14 W. Polok, Bohaterowie wiary, s. 15. 15 Zob. Wj 20,10-11. 16 Zob. Ef 2,8-9. Sredniowieczny Kosciol glosil zbawienie z uczynkow, czego przejawem bylo m.in. wprowadzenie odpustow. Handel nimi bezposrednio przyczynil sie do protestu czesci duchowienstwa i wywolal XVI-wieczna reformacje. 17 Zob. I Tm 2,5. 18 Dogmat o przeistoczeniu chleba i wina w prawdziwe cialo i krew Chrystusa zostal wprowadzony przez sobor lateranski w 1215 roku. Teoria ta pojawila sie juz w IX wieku, ale wtedy napotkala silny opor teologow. 19 Zob. I P 2,9. 20 Apostolowie nie spowiadali (zob. Dz 8,22). Spowiedz uszna Kosciol ustanowil w XIII wieku. 21 Za: W. Polok, Szkice z dziejow chrzescijanstwa, ChIWZC, Warszawa 1994. 22 W XIII i XIV wieku waldensi pojawili sie w Polsce, ale zwalczyla ich inkwizycja. 23 Za historykiem Bossuetem najczesciej podaje sie, ze ruch waldensow zapoczatkowal w XII wieku Piotr Waldo, od ktorego misjonarze mieli wziac swa nazwe. Ale materialy zrodlowe wskazuja na to, ze duzo wczesniej istniala grupa wloskich waldensow (tzw. Biedni z Lombardii), z ktorymi pozniej polaczyli sie tzw. Biedni z Lyonu. 24 Jud 3. 25 Ogloszony w 1598 roku przez francuskiego krola Henryka IV edykt nantejski dawal swobode wyznania hugenotom. Edykt zostal odwolany w 1685 roku przez Ludwika XIV, co doprowadzilo do wznowienia przesladowan protestantow. 26 W. Polok, Bohaterowie wiary, s. 23. 27 Tamze, s. 33. 28 Jedno z czterech podstawowych hasel Wielkiej Reformacji (sola scriptura) obok: „tylko wiara” (sola fide), „tylko laska” (sola gratia), „tylko Chrystus” (solus Christus). 29 W. Polok, Quo vadis munde, cz. II, r. 5. 30 Ruch purytanski byl dosc zroznicowany. Przesladowania dotyczyly szczegolnie tych wyznawcow, ktorzy w dazeniu do oczyszczenia Kosciola anglikanskiego mocno opierali sie na Biblii. Czesc purytanow przestrzegala dziesieciu przykazan z sobota jako dniem swietym wlacznie. 31 Mt 5,11-12.

Prot

Nawet nie chce mi się tego czytać.
No a teraz swoim zdaniem, o co ci chodzi?

Tomasz G

Gdybyscie to itp teksty czytali to byscie wiecej wiedzieli np to ze protestanci w K ADS ma korzenia i nauki apostolskie mimo ze powstal w XIX w w USA podrawiam ! Tomasz G

Prot

A co mnie to obchodzi?? Kto kiedy powstał. A wiesz kiedy Aborygeni pojawili się w Australii?

No chyba, ze ci protestanci to te piekło w twoim mniemaniu, bo temat jest o piekle.

Tomasz G

Bylo pytanie Marka o K ADS itd. na forum to dalem odp i tyle to proste

Prot